Trung Quốc và tham vọng nuôi biển
Ngày đăng: 02/07/2019
(VSA) Trung Quốc là quốc gia có sản lượng nuôi trồng thủy sản lớn nhất thế' giới. Năm 2018, sản lượng thủy sản nuôi trồng của Trung Quốc đã vượt con số' 50 triệu tấn, chiếm hơn 78% tổng sản lượng thủy sản của cả nước.Xuất khẩu các sản phẩm thủy sản nuôi trồng trị giá 23,3 tỷ đôla, tăng 10% so với năm trước. Thặng dư thương mại là 7,5 tỷ đôla, giảm khoảng 23% so với năm trước. Sự phát triển nhanh chóng của nuôi trồng thủy sản ở Trung Quốc đã đáp ứng một phần nhu cầu và giảm khai thác thủy sản tự nhiên. Tuy nhiên, họ còn muốn phát triển hơn nữa nuôi thủy sản, vì suất tiêu thụ thủy sản đầu người ở nước này vẫn còn thấp xa so với nhu cầu.
Trung Quốc coi phát triển nuôi biển là một giải pháp hữu hiệu, mang tầm quốc sách trong những thập niên sắp tới, để đáp ứng nhu cầu hải sản của hơn 1,4 tỷ người tiêu dùng trong nước, với tầng lớp trung lưu tăng nhanh, có yêu cầu ngày càng cao về chất lượng và phẩm cấp của thực phẩm tiêu dùng.
Bài viết sau đây tập hợp những thông tin cập nhật về các chính sách và dự án phát triển nuôi biển và nuôi đại dương đầy tham vọng của quốc gia này.
Trung Quốc đẩy nhanh phát triển nuôi trồng thủy sản
Trung Quốc sẽ thúc đẩy sự phát triển của ngành nuôi trồng thủy sản và sản xuất các sản phẩm thủy sản thân thiện với môi trường hơn. Bộ Nông nghiệp và Nông thôn cho biết, hơn 98% sản phẩm thủy sản sẽ đáp ứng tiêu chuẩn thị trường vào năm 2022, trong khi các khu vực nuôi sinh thái dự kiến sẽ chiếm 65% tổng diện tích nuôi trồng thủy sản.
Trại nuôi cá hồi Deep Bỉue 1 ở Hoàng Hải. Nguồn: Shanghai Observer
Để đạt được các mục tiêu như vậy, 10 cơ quan chính phủ đã cùng nhau xây dựng một văn bản hướng dẫn sự phát triển xanh, với cam kết sẽ xây dựng nhiều mô hình trình diễn và tăng cường phòng chống dịch bệnh cho động vật thủy sinh. Song song với việc quy hoạch lại vùng biển gần bờ để nuôi thủy sản, Trung Quốc sẽ tối ưu hóa cơ cấu và khuyến khích nuôi trồng thủy sản biển sâu. Văn bản cũng nhấn mạnh đến việc quản lý tốt hơn chất thải nuôi trồng thủy sản và thúc đẩy vai trò của nuôi trong phục hồi hệ sinh thái.
Đưa Trung Quốc thành đại gia nuôi cá hồi biển xa
Cùng với cơn bùng nổ toàn cầu về ăn món sushi kiểu Nhật và sự gia tăng nhanh chóng của tầng lớp trung lưu với yêu cầu thực phẩm cao cấp, nhu cầu tiêu thu cá hồi của người Trung Quốc hiện đang gia tăng với tốc độ hai con số' mỗi năm. Nhằm đáp ứng nhu cầu đó, từ vài năm nay, một số công ty người Hoa đầu tư nuôi cá hồi biển khơi ở Hoàng Hải.
Trung Quốc không có được khí hậu và độ sâu nước biển phù hợp để nuôi cá hồi Đại Tây Dương trong các lồng nuôi gần bờ giống như ở Na Uy; mùa hè nước quá ấm và ở vùng nước nông ở biển Hoàng Hải và Biển Đông, đáy biển bị khuấy động khi có bão. Nhưng theo ông Xin Jiang, giám đốc công ty Sci-Tech Shandong Ocean Oriental - một công ty công nghệ nuôi thủy sản của Trung Quốc - thì vẫn có những nguồn nước ở nhiệt độ thấp và đủ chất lượng để sản xuất nhiều cá hồi. Ông đề cập tới ba nguồn nước lạnh mà ông tin rằng Trung Quốc có thể’ nuôi cá hồi Đại Tây Dương, đó là: nước lạnh dưới lòng đất, khối nước lạnh sâu ở Biển Đông, và khối lượng nước lạnh nông ở biển Hoàng Hải. Trong đó việc nuôi cá hồi ở biển là hướng ưu tiên.
Hiện Trung Quốc đã có chuyên môn về công nghệ và năng lực tài chính để’ phát triển ngành công nghiệp lớn nuôi cá hồi ở xa bờ. Mấu chốt chính là việc làm chủ công nghệ chế' tạo lồng có khả năng chìm, cho phép các công ty thiết lập trại nuôi cá hồi ở biển Hoàng Hải.
Năm ngoái, Công ty Thủy sản Rizhao Wanzefeng đã lắp đặt trại nuôi cá hồi ngoài khơi đầu tiên của Trung Quốc ở Hoàng Hải - với lồng nuôi bằng thép khổng lồ mang tên Deep Blue 1 và thả đợt giống cá đầu tiên với 200.000 con cá hồi Đại Tây Dương. Lồng này là một bản sao của lồng nuôi đại dương Ocean Farm 1 do Công ty SalMar (Na Uy) thuê thiết kế' và sở hữu bản quyền. Tuy nhiên, mới đây, do bị ăn mòn, lồng nuôi biển Deep Blue 1 đã phải xả cá nuôi và đưa trở vào bờ để tiến hành sửa chữa. Điều đó chứng minh, với Trung Quốc, việc canh tác biển khơi bằng các thiết bị nuôi khổng lồ vẫn còn nhiều thách thức.
Còn có một số dự án khác để thiết kế lồng nuôi cá hồi ngoài khơi. Chính phủ Trung Quốc có kế hoạch xây dựng 178 trại nuôi thủy sản thí điểm ngoài khơi bờ biển phía đông đất nước. CIMC Raffles, một trong những công ty đóng tàu lớn nhất Trung Quốc, đang phát triển các thiết kế lồng nuôi biển khơi. De Maas, một công ty châu Âu đã chuyển đến Trung Quốc, đã thiết kế' một mẫu lồng chìm khác.
Một sô' nhà khoa học Trung Quốc cho biết, với sự phát triển của
công nghệ nuôi biển khơi, tổ hợp giữa những lồng nuôi bán chìm ngoài khơi, lồng được neo vào đáy biển và cả những chiếc tàu làm trại nuôi nổi, Trung Quốc có thể sản xuất 2 triệu tấn cá hồi mỗi năm.
Rất khó để đưa ra dự đoán chính xác về tính hiện thực của con số' kế' hoạch này.
Mô hình trại nuôi cá biển kết hợp với du lịch của Trung Quốc.
Liên kết với du lịch
Trung Quốc ghi nhận mức thâm hụt 240 tỷ USD (tương đương 212,6 tỷ euro) trong chi tiêu du lịch năm 2018, do số lượng người Trung Quốc đi du lịch nước ngoài tiếp tục tăng mạnh. Chính phủ và các dịa phương đang tìm mọi cách khắc phục thâm hụt này, trong đó phát triển du lịch biển xa kết hợp thăm trại nuôi biển xa bờ là một hướng mang lại hiệu quả cao.
Các trại nuôi biển xa bờ đã ngày càng phổ biến ở Trung Quốc, khi các trang trại nuôi cá bị chuyển ra khỏi các khu vực ven bờ bị ô nhiễm môi trường. Đã đầu tư các sàn nổi rất rộng rãi và khang trang, được thiết kế và lắp đặt ngoài khơi, với các hoạt động thu hút du khách. Khách du lịch đến thăm các trang trại nuôi biển ở Rongcheng (tỉnh Sơn Đông) vui lòng trả thêm tiền để được thuyền đưa ra các sàn nổi màu vàng đặc biệt ngoài khơi, nơi cá đang được nuôi trong các cơ sở nước sâu. Du khách có thể’ cho cá ăn, câu cá và tự chế' biến món ăn từ cá câu được.
Cơ quan Thủy sản ở Rongcheng công bố' câu cá giải trí đạt giá trị 2,5 tỷ CNY (372,3 triệu USD hay 329,8 triệu euro) trong năm 2018, bao gồm chi tiêu bằng tiền mặt và thu nhập được tạo ra tại địa phương.
Do thành công này, chính quyền thành phố' Rongcheng đang hợp tác với các công ty nuôi trồng thủy sản địa phương và các hợp tác xã thủy sản xây dựng chín sàn nổi câu cá giải trí trong năm nay cùng với bảy cơ sở nuôi biển ngoài khơi nước sâu và bảy khu vực khác nuôi các loài hải sản khác nhau. Một trong những công ty có liên quan, Tập đoàn Xun Sơn, chuyên sản xuất cá nóc cho thị trường ăn uống sinh lợi của Nhật Bản và nội địa.
Tại Rongcheng và các khu vực ven biển khác của Trung Quốc, khai thác và nuôi cá biển theo phương thức truyền thống đã bị siết chặt bởi việc thực thi nghiêm ngặt các quy định về môi trường và lệnh cấm khai thác, buộc phải tạo việc làm mới cho ngư dân, như dịch vụ du lịch. Chính quyền địa phương Trung Quốc đang gấp rút tạo dựng và tiếp thị các điểm du lịch, khi ngành du lịch giải trí đang trở thành động lực lớn của kinh tế Trung Quốc.
Nuôi biển tích hợp với trang trại gió ngoài khơi
Tỉnh Sơn Đông, một trong những địa phương nuôi biển hàng đầu của Trung Quốc, đang bắt tay vào một dự án đầy tham vọng để’ nuôi hải sản xa bờ tích hợp với các trang trại gió. Các quan chức từ Bộ Nông nghiệp và tỉnh Sơn Đông thông báo sẽ phát triển 83 bãi cỏ biển với diện tích hơn 60.000 ha, 32 trong số' đó sẽ ở "cấp quốc gia". Và trên một số vùng sẽ có các trại nuôi cá xa bờ cùng các tuabin gió phát điện ngoài khơi.
Ông Fu Ri Xian, phó cục trưởng Cục Hải dương giải thích: "Chúng tôi sẽ đánh giá tác động của tuabin đối với các trang trại nuôi cá và cả đôi với đa dạng sinh học ở biển. Chúng tôi muôn xem liệu các trang trại cá và hệ tuabin gió ngoài khơi có thể cùng tôn tại hay không".
Mô hình trại điện gió xa bờ kẽt hợp nuôi biển với nhiều ỉoài hải sản.
Theo ông Fu, việc xây dựng trên trang trại nuôi cá và tuabin gió sẽ bắt đầu vào nửa đầu năm 2019 và sẽ hoàn thành vào năm 2021.
Sơn Đông sẽ là mô hình cho sự phát triển tương tự trong tương lai dọc theo bờ biển Trung Quốc. 83 địa điểm ở đại dương đang được cài đặt sẽ sử dụng công nghệ như dữ liệu lớn (Big data) và cảm biến từ xa theo công nghệ internet kết nối vạn vật (IoT) để’ có thể’ cải thiện khả năng quản lý và hiệu quả.
Trở thành quốc gia số 1 về nuôi cá hồi
Ngoài nuôi biển xa bờ, nuôi biển trên đất liền đã trở nên ngày càng hấp dẫn hơn trong một thế' giới đang ngày càng đói cá hồi. Trong bài thuyết trình tại Santiago, ông Aukner - một nhà phân tích người Na Uy - đã so sánh và đánh giá về sự phát triển của công nghệ nuôi cá hồi ở biển và trên đất liền. Theo ông, các trại nuôi xa bờ có chi phí 80 NOK mỗi kg cá hồi, rẻ hơn so với nuôi trên đất liền có giá 100 NOK.
Xét cả chi phí vận chuyển cá thương phẩm và phí bảo hiểm, nuôi trên đất liền có lợi thế hơn, ước tính nuôi cá hồi trên đất liền mang lại lợi tức đầu tư 10%, so với 6% cho các dự án ngoài khơi. Song đầu tư
các trại nuôi trên đất liền có những rủi ro vì công nghệ chưa được chứng minh ở quy mô thương mại đủ lớn và cũng vì rủi ro nuôi tăng lên khi cá gần tới kích cỡ thu hoạch, trong khi nuôi cá hồi ở biển, thông thường rủi ro cao nhất ở cấp độ trại giống và giảm đi khi cá lớn lên.
Aukner dự đoán sản lượng cá hồi trên đất liền sẽ đạt tổng cộng 341.0 tấn vào năm 2025, tăng từ 8.0 tấn trong năm nay và 17.000 tấn vào năm 2020. Ngân hàng đã xác định được hơn 40 dự án nuôi cá hồi trên đất liền, mà về lý thuyết mỗi năm sẽ cung cấp hơn 523.000 tấn cá hồi.
Một phát triển tiềm năng là công nghệ cấp đông mới có thể xóa bỏ lợi thế vận chuyển hàng hóa trong việc xây dựng các cơ sở sản xuất cá hồi gần các đô thị. Công ty Skaginn 3X của Iceland đang phát triển công nghệ làm lạnh cho phép giữ cá hồi ở trạng thái không đông trong tối đa bảy ngày.
Đối với người Trung Quốc, đây là một sự nghiệp quan trọng, có ý nghĩa chiến lược, và một cuộc đua. Họ dự định thu hút đầu tư nước ngoài, đồng thời huy động vốn trong nước để đảm bảo tài chính cho các dự án với lợi tức đầu tư dài hạn.
Thí dụ như một công ty hải sản Na Uy, thuộc sở hữu của Ove Nodland, đã đươc mời đến Trung Quốc và đã bắt đầu xây dựng cơ sở nuôi cá hồi trên đất liền trị giá 72 triệu euro (85 triệu USD) tại Ninh Ba, ngoại ô Thượng Hải vào mùa xuân năm 2018. Các nhà đầu tư Johannes Neteland và Ove Nodland lên kế' hoạch cho công suất 3.000 tấn mỗi năm và đang tìm kiếm đối tác cho dự án.
Không chỉ xây dựng các cơ sở ở trong nước, họ đang tích cực và ráo riết săn đuổi để’ mua lại những công ty nuôi cá hồi lớn của nước ngoài, với tham vọng nhanh chóng vướt qua Na Uy để trở thành quốc gia sản xuất và cung ứng cá hồi lớn nhất thế' giới. Mới đây, Tập đoàn tài chính Legend Holdings của Trung Quốc vừa mua lại công ty nuôi cá hồi Australis Seafoods của Chile với giá US$ 880 triệu.
Mô hình trại nuôi cá hồi trên đất ỉiên.
Mở rộng hợp tác quốc tế để tranh thủ chiếm diện tích nuôi biển
Không những thế, Trung Quốc còn tham vọng lớn hơn nữa, muốn vươn tay ra xa hơn, tham gia và dần dần chiếm lĩnh các vùng biển có lợi thế' của các quốc gia khác trên thế' giới - nhất là những quốc gia chậm phát triển hơn - để’ phát triển nuôi biển công nghiệp và những ngành kinh tế' khác.
Ông Zhang Xianliang, một quan chức cấp cao quản lý và giám sát khai thác thủy sản của Bộ Nông nghiệp cho biết từ năm 1985, Trung Quốc đã bắt đầu hợp tác với ngành thủy sản của một số' nước. Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) mở ra tiềm năng lớn cho hợp tác quốc tế' về nuôi trồng thủy sản với các nước, tận dụng lợi thế' về công nghệ, thị trường và tài chính của Trung Quốc.
"Chúng tôi hy vọng sẽ hợp tác với những nước khác có ỉiên quan đến BRI để phát triển ngành công nghiệp khai thác và tạo ra những bước đột phá trong nuôi trồng thủy sản. Thông qua hợp tác, chúng tôi có thể cung cấp công nghệ, thị trường và hỗ trợ tài chính để phát triển nuôi trồng thủy sản, bao gồm cả việc thu hoạch và chế biến thủy sản".
Ông Cui Lifeng, cựu chủ tịch của Viện Khoa học Thủy sản Trung Quốc, cho biết hợp tác giữa Trung Quốc và các nước khác trong lĩnh vực nuôi biển có tiềm năng vô cùng lớn. Ví dụ, một số' nước châu Phi và Đông Nam Á có tài nguyên thiên nhiên và vùng nước thuận lợi, nhưng ngành thủy sản tương đối lạc hậu, an ninh lương thực vẫn chưa đảm bảo. "Trung Quốc có thể giúp các nước phát triển nuôi thủy sản để cải thiện an ninh lương thực và thu nhập của ngư dân thông qua đầu tư, nâng cao năng lực, hoặc gửi các chuyên gia để hướng dẫn kỹ thuật", ông nói.
Tham vọng của Trung Quốc trong lĩnh vực này thật to lớn, đáng để người ta phải suy nghĩ và có những hành động thích hợp.
Mai Phương Nguồn: Tổng hợp từ Internet
Tin tức liên quan
- Lễ công bố Quyết định bổ nhiệm lãnh đạo Tổng cục Thủy sản 09/01/2018
- Giun biển làm thức ăn thủy sản 15/04/2024
- Rào cản bủa vây thủy sản Nghệ An: [Bài 1] Hệ thống kiểm ngư tê liệt 16/04/2024
- Bắt đầu “cứu” làng chài thuộc diện đẹp nhất thế giới giữa vịnh Hạ Long 12/04/2024
- Diễn biến bất thường, Cục Thuỷ sản cảnh báo khẩn ngành hàng tỷ USD 12/04/2024
Quý khách vui lòng nhập Email và gửi về cho chúng tôi:
Liên hệ tin bài, quảng cáo:
Email:thunm.vsp@gmail.com
Phone:0983.922.298